به نقل از «ایران اکونومیست»

قجری‌ها بعد از فوت هر شخص چه کارهایی انجام می‌دادند؟

تاریخ انتشار: ۲۲ دی ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۸۲۶۰۵۳

آداب و رسوم مردم برای تشییع پیکر تازه‌درگذشتگان طی سالیان مختلف تغییرات زیادی کرده است. مردم در زمان قاجاریه با کالسکه اموات را به قبرستان می‌بردند،‌ تا چند روز خانوادۀ داغ‌دیده را با کمک‌های همه‌جانبه حمایت می‌کردند، یا حتی برای ابراز ناراحتی‌شان لباس مشکی نمی‌پوشیدند. اما تقریباً تمام این رفتارها از بین رفته‌ یا تغییرات زیادی کرده‌اند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

به گزارش ایران اکونومیست،‌ در دورۀ قاجاریه، بعد از فوت هر شخص، مراسم تدفین و عزاداری بسیار ساده و بدون تشریفات انجام می‌شد و خبری از تکلّف و تشریفات پیچیده نبود. خویشاوندان و همسایه‌ها تا چند روز برای دلجویی و مراقبت از خانوادۀ صاحب‌عزا، برای‌شان خوراک و نوشیدنی (مانند شیر و گل‌گاوزبان) می‌بردند؛ چراکه قویاً معتقد بودند عزادار نباید پخت‌وپز کند. بدیهی است با وجود این اخلاقِ جمعی، زمانی‌که مهمانانی برای صاحب‌عزا می‌آمده، اقوام دور و نزدیک وظیفۀ پذیرایی از آن‌ها را بر عهده بگیرند. همچنین سوای خاکسپاری، سوم، هفتم، چهلم و سالگرد برگزار می‌شد. بعضی از افراد متموّل و ثروتمند، سرِ قبرِ مُردۀ تازه‌درگذشته چادر می‌زدند و یک‌نفر قرآن‌خوان تا شب هفتم در آن‌جا برای آمرزشِ او قرآن می‌خواند. بعد از مراسم شب هفتم، روی قبر سنگ می‌گذاشتند.

اموات با کالسکه جابه‌جا می‌شدند

در آن زمان، مردم محلات مختلف تهران برای حمل اموات از کالسکه‌های مخصوص سیاه‌رنگ استفاده می‌کردند. ابتدا همسایه‌ها، اقوام و اهالیِ محل که برای تشییع می‌آمدند، جنازه را درون تابوت و روی دوش می‌گرداندند و دست آخر درون کالسکه می‌گذاشتند. در تمام مسیر تا قبرستان، یک قاری بالای سر میّت قرآن می‌خواند.

خرید قبر در اماکن مذهبی اولویت داشت

در این دوره، مردم تمایل زیادی داشتند تا بعد از مرگ، در کنار ابنیۀ مذهبی و مکان‌های مقدس و زیارتی دفن شوند. از آن‌جایی‌که در اسلام، عمل به وصیت فرد مُرده واجب است، کسانی‌که از پیش وصیت کرده بودند تا در مکان‌های زیارتی دفن شوند، حتماً و به هر زحمتی که بود، به وصیت‌شان عمل می‌شد اما دیگرانی که وصیتی دراین‌باره نداشتند در گورستان‌های معمولی، که اغلب بیرون از شهر قرار داشتند، دفن می‌شدند.

خبری از پیراهن سیاه نبود

از دیگر آداب برگزاری مراسم عزاداری می‌توان به این اشاره کرد که نزدیکان درجه یک متوفی شال سفید و بلندی را به گردن می‌انداختند و جلوی در مسجد می‌ایستادند. البته مراسم مردانه در مسجد برگزار شده و مراسم زنانه، هرچه بود، در منزل برپا می‌شد. در این دوره، پوشیدنِ لباس مشکی چندان مهم نبود،‌ چراکه لباس مشکی خیلی کم بود و هرکس می‌خواست عزاداری‌اش را نشان دهد، همان شال سفید را می‌انداخت.

فردای خاکسپاری «منزل مبارکی» می‌گفتند!

مردم زمان قاجاریه، چون میّت را به خاک سپرده و بازمی‌گشتند، اگر ظهر بود همراهان و تشییع‌کنندگان را ناهار و اگر شب بود شام می‌دادند و در اتاقش شمع و چراغ می‌گذاشتند که خانه‌اش تاریک نمانده باشد. صبح روز بعد هم یک شیشه گلاب و شربت می‌بردند و «منزل مبارکی» می‌گفتند. به‌معنایی دیگر، خوش‌باش می‌گفتند که شب اول قبر گذشته. سپس پول و شیرینی به فقرا می‌دادند تا برایش فاتحه و قرآن بخوانند. همچنین تا سه روز در خانه یا مسجد برایش ختم گذاشته، قاری و واعظ و روضه‌خوان خبر می‌کردند. در خانه نیز ختم قرآنی زنانه برای متوفی برگزار می‌‎کردند.

منبع: کتاب «تدفین مُردگان در ایران» اثر عباس قدیانی

 

منبع: خبرگزاری ایسنا برچسب ها: دوره قاجار ، مردم تهران در زمان قاجار ، تهران قدیم ، آداب و رسوم خاکسپاری ، مراسم خاکسپاری ، تشییع وخاکسپاری ، تدفین میت ، رسوم تدفین ، تلقین

منبع: ایران اکونومیست

کلیدواژه: دوره قاجار تهران قدیم مراسم خاکسپاری تشییع وخاکسپاری تدفین میت تلقین

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت iraneconomist.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایران اکونومیست» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۸۲۶۰۵۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

شورای روستا یک نهاد مردم سالاری است

  احمد آرامی  بیان کرد: شوراهای اسلامی در نهم اردیبهشت‌ماه سال ۱۳۵۸ در تقویم جمهوری اسلامی ایران نام‌گرفته است که بر اساس فرمان حضرت امام خمینی (ره) مبنی بر تشکیل شوراهای شهر و روستا به‌عنوان روز شوراها نام‌گذاری شده است.

آرامی تأکید کرد: نقش شورا در آبادانی روستا و شهر نقش بسزایی ایفا می‌کند که کلیه کارهای عمرانی در شهر و روستا زیر نظر شورا انجام می‌شود. در روستاها کار عمرانی بر اساس درخواست و مصوبه شورای اسلامی آن روستا به دهیاری روستا ابلاغ می‌گردد و دهیار را موظف به اجرای مصوبه شورا پس از اخذ مجوز کمیته تلفیق که در بخشداری محل انجام می‌شود را می‌نماید .

وی افزود: شوراهای اسلامی شهر و روستا هر چهار سال یکبار بر اساس قانون جمهوری اسلامی ایران با رأی اکثریت مردم که توسط وزارت کشور در ایران و فرمانداری‌ها در شهرها و بخش‌ها انجام می‌گیرد که مردم هر شهر و یا روستا به محل برگزاری و مقر صندوق رأی‌گیری مراجعه و رأی خود را به صندوق می‌اندازند و طبق قانون با نظارت شورای نگهبان و هیئت اجرایی و دیگر بازرسین حاضر صندوق انتخابات انجام و در پایان نامزدهای شورا هر کدام که اکثریت آرا را داشته باشند به‌عنوان شورای شهر یا روستا انتخاب می‌شوند .

آرامی افزود: شورای اسلامی در روستاهایی که جمعیت آن ۲۰۰۰ نفر باشند تعداد اعضای شورا ۵ نفر و روستاهای کمتر از ۲۰۰۰ نفر سه نفر به‌عنوان شورا انتخاب می‌شوند که اعضای شورا از بین خودشان یک نفر رئیس شورا، نائب رئیس و منشی انتخاب می‌کنند و مدت چهار سال به کار شورا ادامه می‌دهند .

وی در خصوص وظیفهٔ شورا افزود: وظیفه شورای اسلامی رسیدگی به مشکلات روستا و تعیین یک نفر با مدرک تحصیلی دیپلم به‌عنوان دهیار روستا انتخاب می‌کند تا دهیار کلیه مصوبات شورای اسلامی را که هدف آن پیشبرد و برطرف‌کردن مشکلات روستا مثل انجام روشنایی معابر روستا جمع‌آوری زباله‌ها،،،،،و غیره و آنچه کار عمرانی که در روستا انجام می‌گیرد .

وی افزود: طبق مصوبات شورا باید انجام شود عملکرد شوراها زیر نظر بخشداری محل انجام می‌گیرد که با کمک شورای اسلامی بخش انجام می‌گیرد و تمام مشکلات شوراها توسط بخشدار انجام می‌شود در قانون اساسی کشور برای شوراهای اسلامی روستا هزینه‌ای در نظر گرفته نشده است؛ چون شورای اسلامی روستا یک نهاد مردمی که به دلیل اختیاراتی که در حوزه‌های نظارتی و مدیریتی برعهده دارد.

آرامی در ادامه خاطرنشان کرد: یکی از ارکان مهم و برجسته مردم‌سالاری دینی در کشور محسوب می‌شود که هیچ‌گونه دستمزدی از هیچ نهاد دولتی و مردمی دریافت نمی‌کند و برای رضای خداوند و رضایت و آبادانی مردم روستا خدمت می‌کند.

باشگاه خبرنگاران جوان سیستان و بلوچستان زاهدان